„Biały obrus lśni na stole…” – lekcja świąteczna o dobroci

Chwila refleksji

Święta Bożego narodzenia do magiczny czas nie tylko ze względu na szacunek do religii czy tradycji, ale też ze względu na możliwość refleksji nad sobą i otaczającym światem. To więc dobry moment ku temu, by porozmawiać z uczniami o uważności na drugiego człowieka, o potrzebie relacji z ludźmi, o tempie mijanego życia. Pomaga mi w tym wiersz    Tadeusza Kubiaka pt. „Wieczór wigilijny", który sama poznałam, będąc uczennicą. Każdego roku mnie wzrusza i każdego roku jest obecny na moich przedświątecznych lekcjach. Odczytywałam go w klasach gimnazjalnych, a teraz  rozmawiam o nim z uczniami szkół podstawowych. Gdy mam dwie lekcje pod rząd proszę, by uczniowie przepisali cały wiersz do zeszytu:

Tadeusz Kubiak
„Wieczór wigilijny”

Biały obrus lśni na stole,
pod obrusem siano.
Płoną świeczki na choince,
co tu przyszła rano.

Na talerzu kluski z makiem,
karp jak księżyc srebrny.
Zasiadają wokół stołu
dziadek z babcią, krewni.

Już się z sobą podzielili
opłatkiem rodzice.
Już złożyli wszyscy wszystkim
moc serdecznych życzeń.

Kidy mama się dzieliła
ze mną tym opłatkiem,
miała w oczach łzy, widziałem,
otarła ukradkiem.

Nie wiem, co też mama chciała
szepnąć mi do ucha:
bym na drzewach nie darł spodni,
pani w szkole słuchał…

Niedojrzałych jabłek nie jadł,
butów też nie brudził…
Nagle słyszę, mama szepce:
– Bądź dobry dla ludzi.

„Bądź dobry dla ludzi…” – czyli jaki?

Po przeczytaniu i przepisaniu wiersza rozmawiam z uczniami na jego temat. Pytam, czego dotyczy i jakie emocje w nich wzbudził. Rozmawiamy o tradycji, o wieczorze wigilijnym, o zwyczajach świątecznych  panujących w różnych zakątkach Polski. Następnie odwołuję się do ostatnich słów wiersza. Tutaj proszę, by uczniowie odpowiedzieli na pytanie: Być dobrym dla ludzi, czyli jakim? Proponuję, by odpowiedzi zapisać w formie schematu albo wykorzystać grafikę poniżej:

Co mogę zrobić dla drugiego człowieka?

Kolejnym etapem lekcji jest obejrzenie z uczniami krótkiego filmu. Przedstawia on mężczyznę, który za pomocą aplikacji w smartfonie buduje dla swojej ukochanej  wymarzony świat. Film ten jest doskonałym pretekstem do tego, by pomówić z młodymi ludźmi o tym, co jesteśmy w stanie zrobić dla drugiego człowieka.

Najpierw analizujemy film. Uczniowie dostrzegają uczucie łączące dwoje ludzi. Ich zadaniem po omówieniu fabuły jest odpowiedź na pytanie:

Co Ty jesteś w stanie zrobić dla drugiego człowieka?

O ile jest to pytanie ogólne i uczniów czasem ponosi fantazja, o tyle drugie pytanie jest już bardzie precyzyjne:

Co jesteś w stanie zrobić dla drugiego człowieka już dziś?

Najciekawsze odpowiedzi proponuję zapisać na tablicy.

W głąb siebie z kartami Dixit

Ostatnie  zadanie związane jest z  moimi ulubionymi kartami Dixit. Proszę uczniów, by spośród kart wybrali tę, która kojarzy im się ze świętami. Oczywiście na końcu polecenia widnieje skrótowiec USO, czyli uzasadnij swoją odpowiedź…?

Mam nadzieję, że każdy z moich uczniów po takiej lekcji poczuje się choć odrobię lepszym człowiekiem.

Udanych zajęć. 🙂

IB